Hipotermiye giren bir hastaya müdahale ederken özellikle ağır hipotermi (vücut ısısı 28°C’nin altına düştüğünde) vakalarında dikkatli olunmalıdır.
Gündemdeki konulardan birisi olan Belgrad ormanında kaybolan Mimar Ece Gürel bulunduğunda vücut ısısı 25°C’ydi. Bu vücut ısısı, hayatı tehdit eden ciddi hipotermi durumudur.
Bu durumda aşağıdaki adımları takip etmek gerekir:
1. Temel Hayati Belirtileri Kontrol Edin
• Bilinç durumu: Hasta bilinçsiz olabilir. Hafif hipotermide hasta bilinçliyken, ağır hipotermide bilinç kaybı sık görülür.
• Nabız ve solunum: Hipotermik hastalarda kalp atışı ve solunum yavaşlayabilir. Kalp atışı çok zayıf olabilir ve uzun süre nabız aranmalıdır. Nabız zayıf veya alınamıyorsa, hastanın kalbi durmuş olabilir.
• Dikkatli taşıma: Ağır hipotermide ventriküler fibrilasyon (VF) riski yüksektir. Bu yüzden hasta çok dikkatli taşınmalı, ani hareketlerden kaçınılmalıdır.
2. Kardiyak Arrest (Kalp Durması) Varsa Ne Yapılmalı?
• Nabız ve solunum kesin yoksa CPR başlatılır.
• Defibrilasyon denemesi yapılabilir ancak vücut ısısı 30°C’nin altındayken defibrilasyon ve ilaç tedavisi genellikle etkili olmaz.
• İleri yaşam desteği için acil tıbbi yardım çağrılmalıdır.
3. Hızlı ama Kontrollü Isıtma
Şok veya kalp durması riskini artırmadan vücut ısısını artırmak önemlidir.
• Hasta sıcak bir ortama alınmalıdır.
• Islak giysiler çıkarılmalı ve kuru battaniyelere sarılmalıdır.
• Isıtıcı battaniyeler ve sıcak hava üfleyen cihazlar kullanılabilir. (Özellikle hastane ortamında Bair Hugger gibi ısıtıcı sistemler tercih edilir.)
• Merkezi ısıtma uygulanmalıdır: Göğüs kafesi, boyun, koltuk altı ve kasık bölgesine ılık (sıcak değil!) ısıtma pedleri veya sıcak torbalar yerleştirilmelidir.
• Hızlı yüzey ısıtması önerilmez: Aşırı hızlı ısıtma kan basıncında düşmeye ve “yeniden ısıtma şoku”na neden olabilir.
4. Sıvı ve Oksijen Tedavisi
• Isıtılmış oksijen ve nemlendirilmiş hava verilmelidir. (Oksijenin ısıtılmış ve nemlendirilmiş olması akciğerleri korur.)
• Isıtılmış IV sıvılar uygulanmalıdır. (Özellikle 40°C’ye ısıtılmış serum fizyolojik veya Ringer laktat gibi sıvılar)
5. Hastaneye Sevk ve Ekstrakorporeal Isıtma (ECLS, ECMO)
• Vücut ısısı 30°C’nin altındaysa ve hasta nabızsızsa, ekstrakorporeal membran oksijenasyonu (ECMO) veya kardiyopulmoner bypass gibi ileri ısıtma yöntemleri gereklidir.
• Hastanın hızlıca yoğun bakım ünitesine sevki sağlanmalıdır.
Özetle
• Dikkatli taşıma: Ani hareketlerden kaçının.
• Temel hayati bulguları kontrol edin.
• Kademeli, içten dışa ısıtma uygulayın.
• Isıtılmış oksijen ve sıvı verin.
• Hastaneye sevk edin ve ileri yaşam desteğini sağlayın.
Not: Hipotermik hastalarda “ölü gibi görünen” hastalar aslında kurtarılabilir. “Soğuk hasta ölü ilan edilmez, yeniden ısıtılmadan” prensibi unutulmamalıdır.
Uzm. Dr. Enes GÜLER
EĞİTİM ÖNERİLERİ
AİLE HEKİMLİĞİ EĞİTİMİ
Aile hekimleri, aile hekimliği asistan doktorları ve acilde asm'de çalışan doktorlar, dhy'ye hazırlananlar için faydalı olacak birçok pratik bilgi ve dikkat edilmesi gereken konuya değinilen 8 derslik eğitim.
Toplam Süre: 519 dakika
Video Sayısı: 10
Erişim Süresi: 60 gün
EBOOKLARA GÖZ ATIN:
Comments