ÇOCUKLARDA KRUP: KIŞ KAPIDA
- 12 dakika önce
- 2 dakikada okunur
Kış aylarıyla birlikte viral solunum yolu enfeksiyonlarında artış kaçınılmaz. Bu dönemde en sık karşılaşılan tabloların başında krup (laringotrakeit) geliyor. Çocuklarda özellikle 6 ay–3 yaş arasında daha sık görülüyor ve tipik olarak havlar tarzda öksürük, ses kısıklığı ve inspiratuar stridor ile seyrediyor.
Etken ve Bulaş
Krup vakalarının yaklaşık %75’i parainfluenza virüs tip 1 kaynaklıdır. Diğer etkenler arasında RSV, influenza A/B, metapnömovirüs, adenovirüs ve koronavirüsler yer alır. Bulaşma damlacık ve yakın temas yoluyla olur; özellikle kreş ve okul ortamlarında hızla yayılabilir. Krup insidansı en yüksek sonbahar sonu–kış başı dönemindedir.
Klinik Bulgular
- Havlar tarzda öksürük (köpek havlaması gibi ses)- Ses kısıklığı- İnspiratuar stridor (özellikle ağlama veya öksürükle artar)- Subfebril veya ateşli seyir- Dispne ve çekilmeler (ağır olgularda)Krup genellikle akut laringotrakeit formunda seyreder. Daha ağır formları (laringotrakeobronşit, bakteriyel süperenfeksiyon) nadirdir. Ayırıcı tanıda epiglotit, yabancı cisim aspirasyonu ve bakteriyel trakeit mutlaka dışlanmalıdır.
Tedavi Yaklaşımı
Çoğu olgu hafif–orta seyirlidir ve ayaktan tedavi edilebilir.
Temel tedavi prensipleri:- Soğuk veya nemli hava inhalasyonu: semptomatik rahatlama sağlar.- Tek doz deksametazon (0.15–0.6 mg/kg, maksimum 16 mg, oral veya IM): semptom süresini ve hastane yatışını belirgin azaltır.- Orta–ağır olgularda nebülize adrenalin (1:1000, 0.5 mL/kg; maksimum 5 mL): hızlı semptomatik rahatlama sağlar.- Oksijen ve hidrasyon desteği gerekli olgularda uygulanır.Antibiyotikler yalnızca bakteriyel süperenfeksiyon şüphesinde (ör. trakeit) endikedir. Soğuk hava veya buhar tedavisi kısa süreli rahatlama sağlasa da ana tedavi değildir.
Ne Zaman Hastaneye Yatış?
- İstirahatte belirgin stridor- Retraksiyonlar veya hipoksi- Beslenme güçlüğü veya letarji- Adrenalin sonrası 2 saat içinde tekrar semptom gelişmesiBu durumda gözlem ve tekrarlayan tedavi gerekir.
Korunma
El hijyeni, kalabalık ortamlardan kaçınma ve solunum yolu etkenlerine karşı influenza aşısı koruyucudur. COVID-19 sonrası dönemde de viral krup olgularında artış raporlanmıştır.
Sonuç
Krup çoğu çocukta kendini sınırlayan, ancak ciddi solunum sıkıntısına ilerleyebilen bir tablodur. Erken tanı, uygun steroid tedavisi ve gerekirse adrenalin uygulaması morbiditeyi belirgin azaltır. Kış kapıda; çocuk hekimleri ve aileler, havlar tarzda öksürük duyduklarında krupu akılda tutmalıdır.
Kaynak: UpToDate 2025
EĞİTİM ÖNERİLERİ
AİLE HEKİMLİĞİ EĞİTİMİ
Aile hekimleri, aile hekimliği asistan doktorları ve acilde asm'de çalışan doktorlar, dhy'ye hazırlananlar için faydalı olacak birçok pratik bilgi ve dikkat edilmesi gereken konuya değinilen 8 derslik eğitim.
Toplam Süre: 519 dakika
Video Sayısı: 10
Erişim Süresi: 60 gün
EBOOKLARA GÖZ ATIN:
Yorumlar