ÇOCUKLARDA AKUT GASTROENTERİTTE SEÇİLMİŞ OLGULARDA ONDANSETRONUN YERİ
- 4 dakika önce
- 2 dakikada okunur
Akut gastroenterit (AGE) çocukluk çağının en sık görülen enfeksiyonlarından biridir. Çoğu olgu destek tedavisiyle düzelir; ancak şiddetli bulantı-kusma nedeniyle oral rehidrasyonun başarısız olduğu seçilmiş vakalarda antiemetik kullanımı gündeme gelir. Bu noktada en güçlü kanıt ondansetron için mevcuttur.
💊 Ondansetronun Etki Mekanizması
Ondansetron, 5-HT₃ (serotonin) reseptör antagonisti olup bulantı-kusma refleksini santral ve periferik düzeyde baskılar. Klinik olarak oral alımı artırır, intravenöz sıvı gereksinimini ve hastane yatış oranını azaltır.
🧒 Hangi Olgularda Kullanılır?
ESPID, AAP ve IDSA rehberlerine göre ondansetron yalnızca seçilmiş çocuklarda düşünülmelidir:- Oral rehidrasyonu tolere edemeyen, tekrarlayan kusması olan,- Hafif-orta dehidratasyonu bulunan,- İshal baskın olmayan AGE olguları.Amaç, oral rehidrasyonu mümkün kılmak; sıvı tedavisinin yerini almak değildir.
💉 Uygulama ve Doz
Kusmayı kontrol edemeyenlerde PO, İM, İV olarak tek doz yeterlidir; tekrarlayan dozlar QT uzamasını ve ishal süresini uzatabilir.
⚠️ Kullanımda Dikkat Edilmesi Gerekenler
- QT uzaması riski olan hastalarda (elektrolit bozukluğu, kardiyak hastalık, eş zamanlı makrolid kullanımı) dikkatli olunmalıdır.- İshal süresini uzatabileceği bildirilmiştir; belirgin ishal tablosu varsa antiemetik verilmemelidir.- Baş dönmesi, baş ağrısı ve geçici konstipasyon nadir yan etkilerdir.
🔍 Klinik Etki ve Kanıtlar
- Tek doz ondansetron alan çocuklarda IV sıvı gereksinimi %40 azalmakta, acil servis gözlem süresi kısalmaktadır.- Yenidoğan ve 6 ay altı bebeklerde güvenlik verisi sınırlıdır; bu yaş grubunda önerilmez.- Antibiyotik veya probiyotiklerle kombinasyonun ek yararı yoktur.
🩺 Sonuç
Çocukluk çağı akut gastroenteritinde ondansetron, oral rehidrasyonun başarısız olduğu seçilmiş olgularda semptomatik destek ajanı olarak yerini almıştır. Ancak indis dışı ve tekrarlayan kullanımlar, gereksiz ilaç yükü ve potansiyel yan etkiler açısından kaçınılmalıdır. Tek doz, hedefe yönelik ve rehidrasyon odaklı yaklaşım en rasyonel seçenektir.
Kaynak: UpToDate 2025
EĞİTİM ÖNERİLERİ
AİLE HEKİMLİĞİ EĞİTİMİ
Aile hekimleri, aile hekimliği asistan doktorları ve acilde asm'de çalışan doktorlar, dhy'ye hazırlananlar için faydalı olacak birçok pratik bilgi ve dikkat edilmesi gereken konuya değinilen 8 derslik eğitim.
Toplam Süre: 519 dakika
Video Sayısı: 10
Erişim Süresi: 60 gün
EBOOKLARA GÖZ ATIN:
Yorumlar