Vaka:
 13 yaşında erkek hasta, 4 gün önce başlayan sağ el başparmağında yara yakınmasıyla başvurdu. Hastanın öyküsünden yaradan sarı renkli iltihabi akıntı geldiği, son iki gündür parmaktaki şişliğin arttığı, ateşinin olmadığı öğrenildi. Hastanın başvurudan 3 hafta önce köye gittiği, köyde koyun sağdığı, koyunun memesinde yaralar bulunduğu öğrenildi. Köyde başka kişilerde de benzer yaraların mevcut olduğu belirtildi. Hastanın FM; Ateş: 36,6°C’di. Sağ el başparmağında 1. ve 2. falanks arasın da 1.5x1 cm çapında, deriden kabarık, içerisi siyah renkli, üzeri kurutlu, ağrısız bir adet lezyon ve sağ aksillada 2x3 cm çapında ağrısız mobil LAP saptandı. Hastanın diğer sistem bulguları normaldi.Tam kan sayımında hemoglobin 13.1 g/dL, Wbc: 4.3 x 103/µL ,trombosit sayısı 218 /µL’di. Eritrosit sedimentasyon hızı 10 mm/saat, C-reaktif protein (CRP) 1.2 mg/L olarak saptandı.
♦Orf hastalığının dermatoloji literatüründeki diğer isimleri ektima kontagiyosum ve kontagiyos püstüler dermatittir.
♦ Ektima kontagiyosum’un etkeni olan orf virüsün doğal konağı koyun, keçi gibi küçükbaş hayvanlardır.
♦ Virüs tüm dünya’da koyun-keçi yetiştirilen bölgelerde bulunmaktadır.
♦ Epiteliotropik bir virüs olan orf virüsü, bütünlüğü bozulmuş ya da soyulmuş deriyi enfekte eder ve rejenere olmakta olan epidermal keratinositlerde replike olur.
♦Koyun, kuzu ve keçilerin ağız etrafında ve yün bulunmayan kısımlarında papülloveziküler ve kabuklanmış lezyonlara yol açar.
♦Enfeksiyon hayvanın cilt ya da yanak mukozasında lokalize kalır ve sistemik enfeksiyon gelişmez.
♦Ancak küçük, sağlığı bozulmuş, immünsuprese hayvanlarda beslenememe, immünsupresyon ve sekonder enfeksiyonlara bağlı olarak fatal olabilir.
♦Hayvanlar için orf virüs aşısı olmakla birlikte, hayvanlarda aşı ve doğal enfeksiyon ile oluşan immünite kalıcı değildir.
♦Orf virüs dış ortam şartlarına oldukça dayanıklı bir virüstür ve çiftçilik malzemelerinde ve çevrede aylar, yıllarca yaşayabilir.
♦İnsanlara enfekte hayvan ve hayvan ürünleriyle temas, ya da kontamine olmuş araç-gereçlerle temas sonucunda bulaşır.
♦Direkt olarak enfekte hayvanın ısırması ya da derideki mevcut abrazyonlar yoluyla da bulaşabilir.
♦Hastalık için riskli kişiler küçük baş hayvan yetiştiricileri, kasaplar, çobanlar, yün kırpıcıları ve veterinerler gibi meslek gruplarıdır.
♦İnsanlarda 4- 7 gün süren inkübasyon periyodunu takiben ortaya çıkan orf lezyonununun her biri yaklaşık birer hafta süren altı evresi vardır.
♦İlk olarak inokülasyon bölgesinde kırmızı makül şeklinde başlar ve papüle dönüşür (makülopapül evre).
♦İkinci evre (hedef) ortası beyaz, çevresi kırmızı halolu kabarık lezyon ile karakterizedir. ♦Üçüncü evrede (aktif) lezyon genişler ve inflame hale gelir. Dördüncü evrede (rejeneratif) lezyon kabuklanır.
♦Beşinci evrede (papillomatöz) lezyonun yüzeyi verriköz hale gelir.
♦Altıncı evrede (regresyon) lezyon spoantan geriler ve sıklıkla iz bırakmadan iyileşir.
♦İnsan orf virüs enfeksiyonunda lezyonlar en sık el ve yüzde görülmekle birlikte, burun delikleri, dil, göz kapağı ve perianal bölgede de görülebilmektedir.
♦Ateş, halsizlik gibi semptomlar ve lenfadenit nadiren eşlik eder. Ağrı hastalar arasında en fazla değişkenlik gösteren semptomdur.
♦Olgu serilerinde ağrı sıklığı %0 ile %100 arasında bildirilmiştir. Hastalar lezyonların ağrısız olması nedeniyle doktora genellikle lezyonun başlangıcından 2-3 hafta sonra başvurabilir. ♦Lezyonun başlangıcından 3 hafta sonra hastanemize başvuran olguda sistemik semptomlar ve lezyonda ağrı yoktu.
♦Lezyonun en sık görülen lokalizasyon olan elde bulunması, lezyonun tipik görüntüsü ve kuvvetli epidemiyolojik öykü varlığı ile hastada ileri tetkiklere gerek kalmaksızın orf tanısı koyulmuştur.
♦Orf hastalığı tanısı genellikle küçük baş hayvan temas öyküsü varlığı ve fizik muayenede lezyonun tipik görüntüsünün saptanmasına dayanarak ile koyulmaktadır.
♦İleri incelemelere eğer tanıda şüphe varsa başvurulmalıdır. Şüpheli olgularda cilt biyopsisi örneğinin elektron mikroskopik incelemesi yapılarak ya da ve polimeraz zincir reaksiyonu ile virüsün gösterilmesi tanıyı kesinleştirilebilir.
♦Orf lezyonu sıklıkla erken makülopapüller evrede akut bakteriyel enfeksiyon ile karıştırılmaktadır. Bu tanı ile yapılan insizyon drenaj girişimleri sekonder bakteriyel enfeksiyon gelişimine yol açmaktadır.
♦Orf hastalığının sıklıkla karıştırıldığı diğer bir hastalık deri şarbonudur. Özellikle ülkemizde orf hastalığı gibi endemik olan ve hayvancılıkla uğraşanlarda deri ve mukozada lezyonlara yol açan deri şarbonundan ayrılması önemlidir.
♦Deri şarbonu kırmızı bir papül şeklinde başlar, ardından siyah renkli nekroze ülsere ilerler. ♦Lezyonu çevreleyen dokuda ödem ve bölgesel ağrılı lenfadenopati sıklıkla eşlik eder.
♦Klinik olarak ayırıcı tanı kolay olmasına rağmen, orf lezyonunun bilinmemesi gereksiz olarak şarbon şüphesi ve tedavisine yol açabilir.
♦Orf hastalığı sıklıkla erişkinlerde bildirilmiş olmakla birlikte, çocukluk yaş grubunda da raporlar mevcuttur.
♦Çocukların el hijyenine ve kişisel koruyucu önlemlere sıklıkla dikkat etmemeleri, hayvan tarafından ısırılmaya daha yatkın olmaları nedeniyle zoonotik enfeksiyonlar açısından daha yüksek risk altında olduğu bildirilmiştir.
♦Hastamız çocukluk yaş grubunda ülkemizden bildirilmiş ilk orf olgusudur.
♦Orf virüs enfeksiyonları iyi seyirli ve kendini sınırlayıcı nitelikte olmakla birlikte, immünsuprese hastalarda ve yanık hastalarında dev, yaygın, progressif hastalığa yol açabilmektedir.
♦Kendini sınırlayan bir hastalık olduğu için immün-kompetan özel bir tedaviye gerek yoktur. ♦Sekonder bakteriyel enfeksiyon gelişirse antibiyotik kullanılması gerekir. Lezyon çok büyük ve progressif olmadıkça cerrahi önerilmez.
♦İmmünsuprese hastalarda bir DNA polimeraz inhibitörü olan %1’lik topikal sidofovir ile tedavi başarısı sağlandığı bildirilmiştir.
♦Altta yatan bir hastalığı bulunmayan hastamızda orf lezyonu herhangi bir komplikasyon gelişmeden, kendiliğinden tamamen düzeldi.
Â
EĞİTİM ÖNERİLERİ
AİLE HEKİMLİĞİ EĞİTİMİ
Aile hekimleri, aile hekimliği asistan doktorları ve acilde asm'de çalışan doktorlar, dhy'ye hazırlananlar için faydalı olacak birçok pratik bilgi ve dikkat edilmesi gereken konuya değinilen 8 derslik eğitim.
Toplam Süre: 519 dakika
Video Sayısı: 10
Erişim Süresi: 60 gün
EBOOKLARA GÖZ ATIN: