KESİ YÖNETİMİ
- 19 Eyl
- 2 dakikada okunur
Kesi, cildin keskin bir cisimle bütünlüğünün bozulmasıyla oluşan yaralanmadır. Acil serviste sık karşılaşılan travmatik yaralanmalardandır. Kesiler; yüzeysel cilt kesilerinden derin tendon, sinir, damar yaralanmalarına kadar geniş bir spektrumda olabilir. Tanı ve tedavide amaç, kanamanın kontrolü, kontaminasyonun önlenmesi, fonksiyonun korunması ve estetik sonuçların optimize edilmesidir.
Anamnez ve Travma Mekanizması
Yaralanma zamanı (ilk 6-8 saat içinde primer kapatma daha uygundur)Yaralanmaya neden olan alet veya cisimYaralanma sırasında kontaminasyon (toprak, pas, hayvan ısırığı vb.)Tetanoz aşı durumuEşlik eden travmalarKronik hastalıklar (DM, immünsupresyon iyileşmeyi etkileyebilir)
Fizik Muayene
Yaralanma bölgesi steril eldivenle değerlendirilir.Yarada aktif kanama, hematom, yabancı cisim varlığı kontrol edilir.Derin dokular: tendon fonksiyon testi, sinir iletimi (duyu-motor muayene), damar yapılarının değerlendirilmesi.Yaranın boyutu, derinliği, kenar yapısı, doku kaybı.Etraf dokuda ezilme (crush) bulgusu olup olmadığı.
Görüntüleme ve Laboratuvar
Şüpheli yabancı cisim (cam, metal) → direkt grafi.Eşlik eden kemik yaralanması şüphesinde grafi.Laboratuvar genellikle gerekmez, ancak büyük doku kaybı, masif kanama veya eşlik eden travmalarda istenebilir.
Acil Serviste Kesi Yönetimi Basamakları
Hemostaz: Basınç uygulama, gerekirse turnike (kısa süreli).Temizleme ve İrrigasyon:Serum fizyolojik ile bol yıkama (minimum 500-1000 ml).Kontamine yaralarda povidon iyot kullanılabilir ancak doğrudan doku içine bırakılmamalı.Debridman: Nekrotik veya devitalize dokunun uzaklaştırılması.Anestezi: Lokal infiltrasyon (lidokain %1 veya %2, adrenalinli form yüz ve uç organlarda dikkatle).
Primer Kapatma:
Yaralanma <8 saat (yüzde <24 saat), kontaminasyon minimal, doku kaybı yok veya minimal
Sekonder Kapatma / Gecikmiş Primer Kapatma:
Kontamine veya ısırık yaraları, geç başvuru durumlarında uygulanır.
Dikiş Tekniği: Basit, vertikal matris, horizontal matris veya intradermik teknik; yara yerine göre seçilir.
Tetanoz Profilaksisi:
Aşı durumu ve yaralanma tipine göre Td veya TIG uygulanır.
Antibiyotik Profilaksisi:
Temiz kesilerde gerekmez, ancak kontamine, ısırık veya derin yaralarda (amoksisilin-klavulanat, sefazolin vb.) verilebilir.
EĞİTİM ÖNERİLERİ
AİLE HEKİMLİĞİ EĞİTİMİ
Aile hekimleri, aile hekimliği asistan doktorları ve acilde asm'de çalışan doktorlar, dhy'ye hazırlananlar için faydalı olacak birçok pratik bilgi ve dikkat edilmesi gereken konuya değinilen 8 derslik eğitim.
Toplam Süre: 519 dakika
Video Sayısı: 10
Erişim Süresi: 60 gün
EBOOKLARA GÖZ ATIN:
Yorumlar