- 9 Kas 2023

HEKİM HAKLARI

HEKİM HAKLARI

Son zamanlarda hastanelerde ve gündelik yaşamımızda daha çok hasta haklarından

bahsedilse de hekimin de önemli hakları olduğu ve biz hekim adaylarının bu hakları

bilmesi gerekmektedir.

Nasıl hasta olarak haklarımızı bilip kullanabiliyorsak biz hekimlerin de haklarımızı

bilip ona göre davranması gereklidir. Hekim haklarının, hasta hakları kavramına

karşı geliştirilmiş haklar olmadığını önemle belirtelim.

1.Çağdaş bilimsel tıp olanaklarını uygulama hakkı:

Hekimlik mesleği, son yıllarda yükselen bir ivme ile gelişen iletişim ve bilgisayar

teknolojisine her düzeyde gereksinen bir uygulamaya dönüşmüştür.

Tıp eğitiminde yüksek teknolojinin tıptaki uygulama alanları ile tanışan bir hekimin

iş yaşamında tanı ve tedavide söz konusu gelişmeleri yaşamayı istemesi hakkıdır.

Bu duruma resmi bir hastaya bakıyorsa hekim hastasını ileri bir merkeze sevk

edebilir.

2.Mesleğini uygularken etik ilkelere bağlı olma hakkı:

Hekim mesleğini uygularken etik ikilemlerde yasal, politik, toplumsal, estetik ve

ekonomik değerlerle çatışabilir. Bu çatışmayı çözümlerken hekimin özgür ve

bağımsız karar verme hakkı olmalıdır.

3.Hekimin baskı altında olmadan mesleğini uygulama hakkı:

Mesleki uygulamada hekimin gereksinim duyduğu klinik özgürlüğün sağlanmasına

engel olabilecek her türlü baskı girişimi mesleğin doğasıyla çelişir.

Özellikle adli hekimlik alanında sorun çıkartabilen bu durumda hekim Cumhuriyet

Savcılığına, Türk Tabipleri Birliğine, Dünya Hekimler Birliğine ve iç hukuku

tükettiyse Avrupa İnsan Hakları Komisyonuna başvurabilir.

4.Hekimin kendi değerlerine ters düşen durumlardan kaçınma hakkı:

Hastanın değerlerine saygı duyulan bir ilişkide, hekimler kendi değerlerini

(hastalar açısından olumsuzluk yaratmamak koşulu ile) savunabilirler. Bir hekim

kendi değerlerine ters düşen uygulamalara zorlanmamalıdır.

5.Hekimin sağlığını koruma hakkı:

Hekimler, kendi sağlığını koruma, enfeksiyon ve radyasyon gibi mesleki risklere

karşı korunma hakkına sahiptirler.

Hekim sağlıklı bir çalışma ortamına ve ihtiyacı olan dinlenme zamanına sahip

olabilmelidir.

Hekimler makul iş yükü altında (acil, nöbet ve mesai dışı çalışma süreleri de dahil

olmak üzere) çalışmalı, angaryadan korunmalıdırlar.

6.Hekimin yeterli bir gelir düzeyi talep etme hakkı:

Hekimlik mesleğindeki gelişmelerin izlenmesi, belirli bir bedeli gerektirmektedir.

Hukuken hekimin kendini ülke tıbbının gelişmesi düzeyinde yetiştirmesi gerekir.

Bu hekimlerin kitap alımı, dergi aboneliği ve kongre katılımı için bütçelerinden

belirli bir pay ayırmalarını gerektirir.

Yaptıkları ağır mesleki bilgi ve yoğun emek gerektiren ayrıca riskli hizmetin

karşılığı ödenmelidir. Hekimin yaptığı hatalar sonucunda kendisine açılacak

tazminat davaları da ileride ayrı sorun olacaktır.

7.Hekimin hastayı reddetme hakkı: Hasta-hekim ilişkisinin temelinde yer alan

öğe güvendir.

Hekimin kendisine güven duymayan hastayı reddetme hakkı olmalıdır. Kendisindeki

bulaşıcı hastalığı hekime söylemeyen hasta da olduğu gibi. Bu durum hekimlik

onurunun korunmasının olmazsa olmaz koşuludur.

Kamu kuruluşlarında ve tüzel kişiliği olan kurumlardaki hekim ve diğer sağlık

mensupları hastayı kabul etmek zorundadır.

Özel olarak çalışmasını yürüten bir hekim bir yerde tekse hastayı kabul

etmemezlik yapamaz.

Yine deprem, savaş ve kitle kazalarında sağlık mensubu tüm hastalara bakmak

zorundadır.

Bu itibarla hekimin hastaya bakıp bakmamakta serbest oluşu; acil yardım, resmi ya

da insani vazifenin ifası gibi hallerle sınırlıdır. Bu durumlarda müdahale zorunludur.

Ancak; Hekim ya da diş hekimi acil yardım, resmi ya da insani görevin yerine

getirilmesi hariç olmak üzere mesleki ve kişisel sebeplerle hastaya bakmayabilir

(Tıbbi Deontoloji Tüzüğü 18. madde).

8.Hekimin yönetsel süreçlere katılma hakkı:

Hekimin hem bulundukları kurumlarda, hem de ülke ile ilgili yönetsel süreçlerde

etkili olma ve sağlıkla ilgili hazırlanan mevzuatta görüş bildirme hakkı olmalıdır.

9.Hekimin danışma hakkı:

Hekimlik mesleğinin gelişimi, hekimin tek karar verici durumundan "karar veren bir

ekibin üyesi" konumuna doğru değişmesini de beraberinde getirmiştir.

Resmi belgelerde sorumluluğun ve ödevin sürekli "kişiselliğinin" öne çıkışı, belirtilen

belgelerin, bu değişimin öncesinde hazırlanmış olmalarına bağlıdır.

Hekimin gereksinim duyduğu anda konsültasyon hakkı olmalıdır. Bu danışmanlık

süreci, tanı ve tedavi sorunları için olduğu kadar, etik sorunlar içinde söz konusu

olabilir.

Her hekimin, etik karar verirken yetersiz kaldığı durumlarda bir klinik etik

uzmanından danışmanlık istemeye hakkı olmalıdır.

10.İyileşme garantisi vermeme hakkı:

Tedaviye gelen hastayla hekim arasında bir sözleşme yapılmış sayılır. Sözleşme

gereği hekim başladığı tedaviyi sonuçlandırır, eksikleri tamamlar, hastayı

iyileşinceye kadar takip eder.

Hekimin bu sözleşmede hastanın tamamen iyileşeceğini söylemeye hakkı yoktur

(diş, ortopedi protezleri ve estetik cerrahi hariç).

Hastada hekimden böyle bir söz talep edemez. Hekim sadece tıp ilkelerine ve

kurallarına göre gereken tedaviyi ve ameliyatı yapmaya ve tedavi prensiplerini en

iyi şekilde uygulamaya söz vermiş sayılır.

Hekim bilimsel gereklere uygun olarak tanı koyar ve gereken tedaviyi uygular. Bu

çalışmaların kesinlikle şifa ile sonuçlanmamasından dolayı, deontoloji bakımından

tenkit edilemez (Tıbbi Deontoloji Tüzüğü 13.m).

11.Yeterli zaman ayırma hakkı:

Hekimden hastasına gerekli özeni göstermesi, bilgi ve belgeleri iyi bir şekilde

kaydetmesi, hastaya hastalığı ile ilgili bilgileri vermesi beklenmektedir. Bunların

hepsi zaman alan eylemlerdir. Bu nedenle, bir hekim bir poliklinikte günde 20

hastadan fazlasına bakmama hakkına sahiptir.

Tababet Uzmanlık Yönetmeliğine göre, her servisin normal polikliniğinde günde bir

uzman 20 ‘den fazla hastaya bakamaz. Ancak daha fazla hastanın başvurması

halinde o poliklinikte aynı esas üzerine uzman görevlendirilerek o günkü tüm

hastaların muayeneleri sağlanır.

12.Tanıklıktan çekilme hakkı:

Hekim meslek sırrının söz konusu olduğu durumlarda tanıklıktan çekinebilir "Hukuk

Usulü Muhakemeleri Kanunu (HUMK) 245/4, Ceza Muhakemeleri Usulü Kanunu

(CMUK) 48.m".

Hukuk davalarında, meslek sırrı nedeniyle tanıklıktan çekinme hakkını kullanacağını

ileri süren hekim, duruşmadan önce bir dilekçe ile durumu mahkemeye bildirebilir.

Ancak ceza davalarında duruşmaya gitmek ve duruşmada bu hakkı kullanacağını

bildirmek zorundadır.

13.Tedavi Yöntemini Seçme Hakkı:

Bir hastalığın tedavisinde aynı anda birden fazla tedavi yöntemi uygulanabilmekte

ise, hekim bunlardan dilediğini seçmeye özgürdür. Fakat uzun zamandan beri bilinen

ve genel olarak kabul edilmiş yöntemlere öncelik vermelidir.

Tabip ve diş tabibi, sanat ve mesleğini uygularken hiçbir etki ve baskıya

kapılmaksızın vicdani ve mesleki görüşüne göre davranır.

Tabip uygulayacağı iyileştirme yöntemini saptamada serbesttir (Tıbbi Deontoloji

Tüzüğü 6. M).

14.Modern Teknoloji ve Bilimi Kullanma Hakkı:

Hekimler, çağdaş teknolojiden ve bilimsel gelişmelerden yoksun bırakılmadan

yeterli bir donanımla mesleğini icra edebilmelidir.

Hekimlerin, bu amaçla uygun ortam ve ekipmanı devletten ya da bağlı bulunduğu

kurumdan talep etme hakları vardır.

15.Konsültasyon İsteme Hakkı:

Hekimler tıbbi, etik ve hukuki gerekçelerle hastası için bir başka hekimden

konsültasyon isteme hakkına sahiptir.

Yukarıda bahsettiğimiz üzere bu kapsamda gerek hekim hasta ilişkisi sürecinde

ve gerekse işiyle alakalı diğer süreçlerde hekimler, hukuken korunan çeşitli

haklara sahiptirler.

DHY EĞİTİMLERİMİZLE;

MECBURİ HİZMETE HAZIR OLUN!

MECBURİ HİZMET E-KİTABI

Satın Al

> DHY EĞİTİM PAKETİ

22 eğitmen tarafından;

Mecburi hizmette işinize en çok yarayacak 50 ders seçildi ve hem ders videosu olarak hem de ekitap olarak derlendi. DHY Eğitimi Videolarında kullanılan ders slaytlarından hazırlanmış Mecburi Hizmet eKitabı, DHY Eğitimi alan herkes ücretsiz gönderilir. Bee Market sayfasından da satın alabilirsiniz.

DHY EĞİTİM PAKETİ-1: