top of page

Doğanın Gizemli Yüzü:DELİBAL (Grayanotoksin) ZEHİRLENMESİ


Deli bal, bazı bitkilerin çiçeklerinden arılar tarafından toplanan nektardan üretilen bir bal türüdür. Bu bitkilerin nektarında bulunan grayanotoksin adlı toksik maddeden dolayı, deli bal tüketimi insanlarda zehirlenmelere yol açabilir.

Grayanotoksinler, nörotoksin grubudur.

Bugüne kadar bildirilen vakaların çoğu Türkiye’den ve büyük ölçüde Karadeniz yöresinden bildirilmiştir.

Türkiye’de toksin içeren bitkiler arasında özellikle Doğu Karadeniz’in dağlık kesiminde yaygın olan Rhododendron ponticum ve Rhododendron flavum türleri öne çıkar. Rhododendron ponticum, mor renkli çiçeklere sahiptir ve halk arasında orman gülü olarak bilinir.




PATOFİZYOLOJİ

Grayanotoksin toksik etkilerini sodyum kanallarına bağlanarak etki gösterir. Kanallar modifiye olur ve kanalların inaktivasyonunu engeller. Modifiye Na kanallarının aktivasyon potansiyeli, sodyum kanalının hiperpolarizasyonuna neden olur.


KLİNİK

Düşük dozlarda grayanotoksin zehirlenmesi vücutta uyuşma, hipotansiyon ve bradikardiye yol açarken, yüksek dozlarda bilinç değişikliği, nöbet, atriyoventriküler (AV) tam blok ve ventriküler taşikardi gibi ciddi komplikasyonlar görülebilir.

Bugüne kadar ölüm vakası rapor edilmemiş olsa da, bu zehirlenme ciddi kardiyovasküler ve respiratuar etkiler yaratabilir.

Grayanotoksin Zehirlenmesinde Belirgin Semptomlar

  • En sık görülenler:

    • Hipotansiyon (en sık)

    • Bradikardi (en sık)

 

  • Diğer belirtiler:

    • Terleme

    • Bulantı ve kusma

    • Hipersalivasyon (aşırı tükürük salgısı)

    • Baş dönmesi

    • Bilinç değişikliği

    • Senkop

    • Diplopi (çift görme)

    • Bulanık görme

Hipotansiyon ve bradikardi, zehirlenmenin en sık görülen iki bulgusudur ve vakaların %90’ından fazlasında ortaya çıkar.

Bildirilen vakaların hemen tamamında kardiyak ritim sorunları, özellikle birinci, ikinci ve üçüncü derece AV blok, asistol ve sinüs bradikardisi gibi durumlar görülmüştür.

Semptomların Başlama Süresi

  • Semptomlar genellikle bal alımından sonra 20 dakika ile 3 saat içinde ortaya çıkar.


TEDAVİ

Zehirlenen hastaların tedavisinde genellikle yeterli intravenöz sıvı desteği ve 1-2 mg İV atropin uygulanması etkili olmaktadır. (MAX. 3 mg)

 

Deli Bal zehirlenmesinde tedavi temel olarak semptomatik yönetim ve kardiyak destek üzerine odaklanır:

1.     İv Sıvı Desteği: İlk adım, yeterli intravenöz sıvı desteği sağlamak ve hipotansiyonu düzeltmektir.

2.     Atropin:

o    1-2 mg intravenöz olarak uygulanabilir. Genelde bu doz, bradikardi ve hipotansiyon gibi semptomları düzeltmek için yeterli olur.

o    MAX. doz 3 mg

3.     İleri Kardiyak Yaşam Desteği:

o    Eğer atropin tedavisi yeterli olamazsa, bradikardi algoritması uygulanmalıdır.

o    Bu durumda, pacemaker kullanımı gerekebilir, ancak bu tür vakalar oldukça nadirdir.

4.     Kardiyak Monitörizasyon: Hafif zehirlenme durumlarında, genellikle 2-6 saatlik kardiyak monitörizasyon ile hasta izlenebilir. Bu süre sonunda hasta güvenli bir şekilde taburcu edilebilir.


 

 

EĞİTİM ÖNERİLERİ

 

AİLE HEKİMLİĞİ EĞİTİMİ

Aile hekimleri, aile hekimliği asistan doktorları ve acilde asm'de çalışan doktorlar, dhy'ye hazırlananlar için faydalı olacak birçok pratik bilgi ve dikkat edilmesi gereken konuya değinilen 8 derslik eğitim.


Toplam Süre: 519 dakika

Video Sayısı: 10

Erişim Süresi: 60 gün





 

EBOOKLARA GÖZ ATIN:










73 görüntüleme0 yorum

İlgili Yazılar

Hepsini Gör

Comments


bottom of page