Biraz da basit sistit ile ilgili püf noktalardan bahsedelim;
Hadi vakalar üzerinden şık vererek gidelim bu sefer ;
Vaka; Hasta 20 yas kadın, idrarda yanma (dizüri) sık idrara çıkma, bel ve kasık ağrısı ile geliyor. Birkaç yılda bir üriner enfeksiyon geçirme öyküsü mevcut.
Ne yaparsınız? 1.Direkt sistit der ampirik AB başlarım. 2.TİT yapar sonuca göre AB başlarım. 3.TİT e göre ampirik ab başlarım +tedavi sonrası kültür ile kontrol ederim. 4.TİT ve idrar kültürü yapar tedavi başlarım kültüre göre değiştiririm. 5.TİT, idrar kültürü ve USG yaparım.
Soruyu cevapladıktan sonra alt kısma bakınız.
(Cevap seçeceği aşağıdaki işlemin sonucudur.)
Cevap : 8×4/16
Evet dostlar bu da çok bildiğimizi sandığımız ama bazı yanlışlar yaptığımız bir konudan bahsedelim.
Hastada dizüri var, sistit semptomları var diye direkt “sistit” diyemeyiz. Dizüri ile gelen kadın hastada ayırıcı tanıda; vajinit, sistit ve üretrit gelir. Cevaba binaen bir TİT görmelisiniz.TİT de piyüri görüyor iseniz ozaman basit sistit tanısı koyabilirsiniz.Üretritde de piyüri olabilir ancak onda ek olarak akıntı şikayeti de olasıdır.
Kültür gerekli mi? Basit sistit te Amerika yi tekrar keşfe gerek yok. E.coli (%90 ve üzeri etken ), yani kültüre gerek yok. Ne zaman gerekli?
1.Pyelonefrit şüphesi
2.Komplike idrar yolu enfeksiyonu
3.Son 3 ayda idrar yolu enfeksiyon geçirme durumu
4.Erkek hasta onun harici basit sistit de gerek yok.
Ek parantez demekki erkek hastada basit sistit şeklinde bir tanımız yok. Hasta erkek ise komplike bir durumdur altından prostatit , piyelonefrit vb başka bir etiyoloji mevcuttur.
Gelelim en önemli noktaya tedavi ; Ne vermeyelim? 1. 3 gün kinolon 2. 5-7 gün nitrofurantoin 3. 3 gün trimetoprim/sulfometaksazol 4. 3 gün amoksisilin klavulonat 5. Tek doz fosfomisin
Şıkkı cevaplayın alta geçelim;
Cevap: 2 şık yanlış, yani yapmamalı! İkisi yan yana cevap istanbul plaka (Gözünüz cevaba kayması diye böyle 3 ve 4 yanlış olanlar)
Gelelim pratikte yaptığımız yanlışlara;
Siprofloksasin (Cipro vb 14 tb) 2×1 geçmiş olsun. YANLIŞ! SİGN 2X1 in altına açıklamaya ne yazılmalı? Parantez içinde 3 gün yazmalısınız eczacı arkadaşta bu şekilde belirtmeli, basit sistit te. Yazmazsanız ne olur? Her basit sistite pyelonefrit tedavisi veririz. Nasil yani? Cipro da 14 tablet vardır. Yani 7 gün tedavi verirsiniz, o da pyelonefrit tedavisi ile eşdeğerdir. İçerisinde kalan ilacı bir sonraki olası sistit atağında tekrar kullanabilir, bu arada onun hakkında bilgi verebilirsiniz. Abi madem 3 gün tedavi gerekiyor ; Fosfomisin (monurol vb) niye tek doz? O da özelliği, gece kullanmadan önce wc ihtiyacı giderilir ve bir bardak suda çözülerek içilir ve gece boyu mesane de birikir, bu birikim sonucu 3 gün etkinliği sürer. Yani kullanımı da kolay bir seçenektir, siprofloksasin gibi tendon gelişimine zararı da yoktur. Gebede de verebilirsin veya gebelik ihtimali olan 15-49 yaş grubuna da.
Nitrofurantoin; enaz 5-7gun kullandırılmalıdır ama kreatinin seviyesini bilmelisiniz. Böbrek yetmezliği olanda dikkatli olunmalıdır.
Amoksisilin/klav vereyim mi abi? Verilebilir ancak süre en az 7 gün olmalıdır.Antibiyotiği uzun süre kullanamayan hastalarda çok betalaktam grubu mantıklı değil maalesef. Ama diğerlerini veremediğin yerde(gebede vb) elbette güzel bir seçenektir.
Tmp/smz artık %40 direnç uygun değil basit sistitte.
Fazla uzatmayalım gerisini ve daha fazlasını acil vaka tüyoları kitabımızda basit sistit ve piyelonefrit vakalarını okursanız, taşlar üriner sistem enfesiyonları açısından birinci basamak ve acil serviste yerine oturacaktır.
İyi çalışmalar selamlar.